Torba Yasa Meclis’ten geçti; Af, zam, vergi, yetki…

Memur ve emekli maaşlarına yapılacak zamları belirleyen, kurumlar vergisini artıran, motorlu taşıtlar vergisini bu yıl için iki katına çıkaran, Cumhurbaşkanı'nın borçlanma yetkisini üç kat artıran, konutlardaki yüzde 25 kira artış sınırını 1 Temmuz 2024'e kadar uzatan düzenlemelerin yer aldığı torba kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

Memur ve emekli aylıklarına zam oranları ile yeni vergileri içeren, Cumhurbaşkanı'nın borçlanma yetkisini üç kat artıran, yüzde 25 kira zam sınırını uzatan torba teklif TBMM'de kabul edildi. Memur ve emekli maaşlarına yapılacak zamları belirleyen, kurumlar vergisini artıran, motorlu taşıtlar vergisini bu yıl için iki katına çıkaran, Cumhurbaşkanı'nın borçlanma yetkisini üç kat artıran, konutlardaki yüzde 25 kira artış sınırını 1 Temmuz 2024'e kadar uzatan düzenlemelerin yer aldığı torba kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Tam adı "6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi" olan torba teklif şu düzenlemeleri içeriyor: ÇİFTE MTV: Finansman ihtiyacının karşılanmasında kullanılmak üzere bir defaya mahsus olmak üzere ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) uygulanacak. Düzenlemenin yayımlandığı tarihte kayıt ve tescilli bulunan otomobil, otobüs, kamyon, kamyonet, uçak ve helikopterler dahil tüm taşıtlar ile 31 Aralık 2023 tarihine kadar kayıt ve tescil edilecek olan tüm taşıtlar, ek MTV kapsamında olacak. Ek MTV, 2023 yılı için tahakkuk ettirilen MTV tutarı kadar uygulanacak. CUMHURBAŞKANINA 3 KAT BORÇLANMA YETKİSİ: Hazine nakit rezervinin güçlü seviyede tutulabilmesi için belirlenen net borç kullanımı tutarı, 2023 yılı için Hazine ve Maliye Bakanı ile Cumhurbaşkanı tarafından artırılan net borç kullanım tutarının 3 katı olarak uygulanacak. Cumhurbaşkanının akaryakıt, alkollü ve alkolsüz içecekler ile tütün mamullerinin ÖTV oranlarını artırma veya indirme konusundaki yetkilendirildi. Cumhurbaşkanı, uygulama dönemlerini gün veya ay olarak belirlemeye veya belirleyeceği mallar ve aylar itibarıyla yeniden belirlenmiş sayılan tutarların uygulanmamasına karar vermeye yetkili olacak. İŞVERENE ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ 500 TL: 2023 yılı temmuz ila aralık aylarında da istihdamı desteklemek için iş gücü maliyetlerini azaltmak üzere işverenlere, finansmanı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak şekilde ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 16,66, aylık 500 lira asgari ücret desteği sağlanacak. Düzenleme, 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek. KURUMLAR VERGİSİ YÜZDE 25: Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan değişiklikle; kurumların, girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen gelirlere sağlanan istisna hariç olmak üzere diğer yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik sağlanan istisna ile taşınmaz satışlarından elde edilen kazançlara tanınan istisna kaldırılıyor. Kurum kazancı üzerinden alınan yüzde 20 oranındaki kurumlar vergisi yüzde 25'e çıkarılacak. Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları için alınan yüzde 25 oranındaki kurumlar vergisi ise yüzde 30'a çıkarılacak. Kurumlar vergisi mükelleflerinin aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan karın yüzde 50'si olan istisna oranı, yüzde 25’e indirilecek. COVİD-19 PARA CEZALARI İADE: Covid-19 salgınının yayılmasını önlemek amacıyla kanunlar kapsamında verilen ve 9 Kasım 2022 tarihinden önce tahsil edilen idari para cezaları iade edilecek. MEMURA 8 BİN 77 LİRA SEYYANEN ZAM: Tüm kamu personeline 15 bin 965 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda 8 bin 77 liralık ilave ödeme yapılacak. İlave ödemeye hak kazanılmasında ve bu ödemenin yapılmasında, personelin aylık veya ücretlere ilişkin tabi olduğu hükümler uygulanacak. Bu ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmayacak. Bu ödeme, ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan veya mali ve sosyal hakların tespitinde esas alınan aylık, ücret, zam, tazminat, ödenek, döner sermaye ödemesi, ikramiye ve diğer herhangi bir ödeme unsurunun hesabında dikkate alınmayacak. Maddenin uygulanmasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak, madde 15 Temmuz'dan itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek. Memurların ve diğer kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarında ocak ayında yüzde 30 oranında yapılan zam ile temmuz ayında yapılacak artışlar ve 2023 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü kapsamında işçilere ocak ayında yüzde 45, temmuz ayında yüzde 15 oranında artış yapılması nedeniyle ortaya çıkan ödenek ihtiyacının karşılanması için gerekli ödeneği eklemede Cumhurbaşkanı yetkili olacak. CUMHURBAŞKANINA 'İKRAMİYE' YETKİSİ: Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlananlara ödenecek aylıklar, emekli ikramiyeleri, bayram ikramiyeleri ve ek ödemeler; bayram ikramiyesinin 2 bin liraya yükseltilmesi; en düşük emekli aylığının 7 bin 500 Türk lirasına çıkarılması, asgari ücret artışının devlet katkısı, işveren prim teşviki ve ödeme gücü olmayanların sağlık prim ödemeleri ile yapılacak ek ödemeler için ihtiyaç duyulan ödeneğin ilgili idare bütçelerine eklemede Cumhurbaşkanı yetkili olacak. Kanunun yürürlüğe girmesini izleyen ilk iş gününden itibaren Hazine ve Maliye Bakanlığı kaynaklarından karşılanan destekler Merkez Bankası kaynaklarından karşılanacak. YÜZDE 25 ZAM SINIRI: Konut kiralarında uygulanacak kira bedelini yüzde 25 ile sınırlayan düzenleme 1 Temmuz 2024'e kadar uzatıldı. Söz konusu uygulama, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde 25'ni geçmemesi koşuluyla geçerli olacak. Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde 25'in altında kalması halinde değişim oranı geçerli olacak. Bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde, bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler fazla miktar yönünden geçersiz sayılacak. 'KISMİ AF': 31 Temmuz itibarıyla Kovid-19 izninde bulunan hükümlülerden denetimli serbestliğe ayrılmalarına 5 yıl veya daha az süre kalanlar, tekrar cezaevine dönmeyecek ve kalan sürelerini denetimli serbestlik altında infaz edecek. 31 Temmuz itibarıyla kapalı ceza infaz kurumunda bulunan ve cezasının belirli bir süresini bu kurumlarda geçiren hükümlüler ise iyi halli olmak şartıyla 3 yıl daha erken açık ceza infaz kurumuna ayrılabilecek. Ayrıca, bu hükümlüler cezalarının süresine göre en az 3 ay açık ceza infaz kurumunda kalmak şartıyla 3 yıl daha erken denetimli serbestliğe ayrılabilecek. Terör ve örgütlü suçlar nedeniyle hükümlü olanlar açık ceza infaz kurumuna erken ayrılma veya denetimli serbestliğe erken ayrılma düzenlemelerinden yararlanamayacak. EMEKLİYE YÜZDE 25 ZAM: Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve SSK emeklileri yılın 6 ayı için toplamda yüzde 25 zam alacak. Düzenleme temmuz ayından itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.   SANAYİ ALANI KARARI: Depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, afet bölgesi ilan tarihinden itibaren bir yıl süreyle sanayi alanı olabilecek yerler, fay hattına mesafesi, zeminin elverişliliği ve yerleşim merkezine yakınlığı gibi kriterler gözetilerek, alanın durumuna göre ilgili kurumların görüşü alınarak Bakanlıkça tespit edilecek. Tespit edilen yerler Cumhurbaşkanı kararıyla sanayi alanı olarak belirlenecek. Belirlenen sanayi alanlarında ilgili kurumlarca izinlendirme ve vasıf değişikliği bir hafta içinde yapılacak. Bu işlemlerde Bakanlıktan herhangi bir ücret talep edilmeyecek. Belirlenen sanayi alanlarında, dava süreci devam edenler ile kesinleşen ancak henüz tapuya tescil edilmemiş olanlar hariç olmak üzere, tespit dışı bırakılan yerlerin Bakanlığın talebine istinaden ilgili kurumların görüşleri alınmaksızın Hazine adına idari yoldan tescili yapılacak. Sanayi alanlarına denk gelen maden ruhsat sahalarının girişimli kısmı maden ruhsat sahasından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca taksir edilecek. Sanayi alanının ruhsatın tamamını kapsaması halinde ise maden ruhsatı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca iptal edilecek. Tesis edilen taksir veya iptal işlemlerine ilişkin, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hesaplanan yatırım giderleri, taksir veya iptal işleminin tesis edildiği tarihten itibaren 6 ay içinde Bakanlıkça ilgili ruhsat sahibine ödenecek. Belirlenen sanayi alanlarında kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlardan uygulamaya dahil edilecek olanlar ile özel mülkiyete tabi diğer bütün taşınmazlar için Bakanlıkça ilgisine göre devir veya acele kamulaştırma kararı alınabilecek. Kamulaştırma işlemleri Bakanlıkça yürütülecek. BAKANLIĞA YETKİ: Belirlenen sanayi alanlarında altyapı ve üstyapı dahil yeni işyerlerinin her türlü inşaatını yapmaya veya yaptırmaya, arsa paylarını belirlemeye, cins değişikliği yapmaya, kat irtifakı, kat mülkiyeti kurmaya Bakanlık yetkili olacak. İnşası tamamlanan sanayi iş yerleri Bakanlıkça belirlenen talep sahiplerine borçlandırılarak verilecek. Malikleri tarafından bölgenin afet bölgesi ilan edilmesine dair kararın yayımından itibaren bir yıl içerisinde talep edilmesi halinde, 6 Şubat'ta meydana gelen depremler nedeniyle yıkılan veya kullanılamayacak kadar hasarlı durumda olan sanayi iş yerlerinin borçlandırılmak suretiyle, yerinde yeniden inşası veya güçlendirilmesi Bakanlıkça yapılabilecek ya da yaptırılabilecek. ASKERİ ÖĞRENCİLER: Kabul edilen teklifle; yabancı devlet harp okullarında okutulan askeri öğrencilerin eğitim sürelerinin, gönderilecek okulun durumuna göre yıl ve dönem bazında belirlenebilmesi, mezun olana kadar değil, belirli sürelerle yabancı devlet harp okullarına öğrenci gönderilebilmesi, yabancı devlet harp okullarında okutulan bir öğrenciye ayrılacak bütçe ile daha fazla öğrencinin kısmi süreli olarak yabancı devlet harp okullarına gönderilebilmesi, ayrıca eğitim süreleri bakımından denk olmayan ve öğrenci gönderilemeyen bazı ülkelerin harp okullarına da askeri öğrenci gönderilebilmesi de düzenlendi. Ayrıca, kısmi süreli okutulacak öğrencilerin Türk Silahlı Kuvvetleri’nden ayrılmaları halinde devletçe yapılan masraflarının tespit ve tahsiline ilişkin düzenleme yapılması, kısmi süreli okutulacak öğrencilerin nasıplarının ve sınıflandırılmalarının yabancı devlet harp okullarından mezun olacak askeri öğrenciler ile aynı usullere tabi olmasına yönelik de düzenleme yapıldı. GENEL BÜTÇEYE KAYNAK: Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında yer alan, deprem, sel, heyelan, çığ, yangın ve benzeri doğal afetler sebebiyle tahrip olan taşınır veya taşınmaz kültür varlıklarının ihyası veya yeniden inşası amacıyla döner sermaye bütçesinden Kültür ve Turizm Bakanının onayıyla genel bütçeye kaynak aktarılabilecek. ORMAN ALALINA DEPREM KONUTU: Genel Kurul’da kabul edilen bir önergeyle de depremzedeler için yapılacak konutlar için hak sahibi başına bin metrekareyle sınırlı olmak üzere ormanlık alanların kullanılabilmesi hükmü de getirildi. DOKTORLARA YÖNELİK DÜZENLEME: Teklife Genel Kurul’da yani bir madde eklenerek, 07.05.1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun ek 5’inci maddesinin birinci fıkrasında değişiklik yapıldı. Buna göre getirilen düzenleme şöyle; “Tabipler devlet hizmeti yükümlülüklerine başlamadan veya tamamlamadan uzmanlık eğitimi yapmak için asistanlık sınavlarına katılabilirler ve uzmanlık eğitimine başlayabilirler. Ancak yan dalda veya birden fazla uzmanlık dalında eğitime başlanabilmesi için devlet hizmeti yükümlülük süresinin en az yarısının tamamlanması şarttır.” BÜYÜKELÇİLERE ZAZMİNAT VE GÖSTERGE ARTIŞI: Genel Kurul’da teklife eklenen bir maddeyle de 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında Dışişleri Bakanlığı merkez teşkilatında görev yapan büyükelçilere ödenen tazminat ve göstergeler artırılarak, Bakanlık ve bağlı kuruluş Müsteşarı, Devlet Denetleme Kurulu Başkanı, İl Valisi, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, Özelleştirme İdaresi Başkanı seviyesine getirildi. (HABER MERKEZİ)