Aşkı için Silvan'da dünyanın en geniş köprüsünü yaptı

Silvan’da görkemli bir tarihin izini sürerken karşınıza yalnız etkileyici mimari yapılar, antik mağaralar değil, dokunaklı aşk efsaneleri de çıkacak.

Köklü bir tarih ve zengin bir kültür; Diyarbakır’ın hemen her ilçesi gibi Silvan’ı da kısaca böyle tanımlayabiliriz. Anıtsal mühendislik ve mimarlık başyapıtlarından olan Malabadi Köprüsü, 40.86 metre açıklığındaki sivri ana kemeri ile dünyanın günümüze ulaşan en büyük kemer açıklığına sahip taş kemer köprüsüdür. Efsaneye göre Malabadi Köprüsü’nün yapılmasına 2 aşık vesile olmuştur. İşte hikayenin ayrıntıları… AŞIKLARIN YERİ SİLVAN "Diyarbakır’ın en büyük ilçelerinden biri olan Silvan’da görkemli bir tarihin izini sürerken karşınıza yalnız etkileyici mimari yapılar, antik mağaralar değil, dokunaklı aşk efsaneleri de çıkacak. Malabadi Köprüsü üzerinden geçerken ya da Silvan Kalesi’nin burçlarına bakarken asırlık taşların, birbirine kavuşamayan aşıkların kederiyle yumuşayıp munisleştiğine şahit olacaksınız." TAŞLARA RUH VEREN ŞEHİR Taşlara ruh veren aşk efsaneleri Silvan’ın iki önemli tarihi eserini, yalnız muhteşem mimarisiyle değil, iki hazin aşk hikayesiyle anmak gerekir ki taştan yapılara ruh veren de efsaneye dönüşmüş bu hikayelerdir zaten... AŞKI İÇİN MALABADİ KÖPRÜSÜNÜ KENDİ ELLERİYLE TAMAMLIYOR Malabadi Köprüsü aşıkları kavuşturamadı Silvan’daki ikinci hazin aşk efsanesi de, bugün ilçenin sınırlarında yer alan Malabadi Köprüsü’yle ilgili. Mimarii açıdan bir şaheser olan bu köprüye dair hiçbiri de mutlu sonla bitmeyen bir değil birkaç hikaye var aslında. Bu hikayelerin günümüze dek ulaşması elbette aşıkların kavuşamamasından kaynaklanır. ‘Ve sonsuza kadar mutlu mesut yaşamışlar’ diye biten kaç aşk masalı ya da efsanesi var ki zihinlerimize yer eden! Malabadi’ye dair en bilinen efsane, Bad adlı bir gencin büyük aşkını anlatır. Bad, bugün Batman Çayı diye bildiğimiz nehrin karşı yakasından bir kıza aşık olmuştur. Birbirlerini severler fakat ihtimal ki o devirde daha deli, daha coşkun akan bu ırmak, görüşmelerinin önünde büyük engeldir. Günün birinde kız, bu engeli aşıp sevgilisinin yanına gitmeye karar verir fakat karşı kıyıya yüzerken sulara kapılıp kayıplara karışır. Efsanenin devamında Bad, başka aşıklar sularda boğulup yitmesin diye Malabadi Köprüsü’nün yapılmasına vesile olur hatta onu kendi elleriyle tamamlar. XERİB VE FATMA’NIN AŞK HİKAYESİ Köprüyle ilgili ikinci hikâye de en az ilki kadar hüzünlü. Birbirlerini seven Xerib ve Fatma adlı iki genç, nehrin iki ayrı kıyısından gelip Malabadi Köprüsü üzerinde buluşurlar. Köprünün taşları kadar sağlam, aşağıda akıp giden nehir kadar coşkulu bir aşktır onların yaşadığı. Xerib bir gün Fatma’yı şeyh babasından ister fakat baba bu aşka karsıdır. ‘Kızımı verdim gitti’ deseydi zaten, Malabadi Köprüsü’nün o meşhur şarkıya konu olan kederli hikâyesinden önce dahiyâne mimarî detaylarını konuşuyor olurduk bugün. Xerib ve Fatma’nın akıbetini de Selçuk Alagöz’ün yorumuyla hafızalarımıza kazınan o şarkıdan biliyoruz zaten; “Kararlıydı zalim şeyh onları öldürmeye/Yine bir seher vakti pusu kurdu köprüye/Tabancalar patladı sevgililer susmuştu/Malabadi Köprüsü aşka mezar olmuştu.”   Kaynaklar: Diyarbakırdergisi, Diyarbakır Kültür ve Medeniyet Dergisi