3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü günü gazetecilik faaliyetlerini yürüten biz gazeteciler kendimizi ne kadar özgür his edebiliyoruz acaba diye bu soruyu kendime soruyorum o da ne diye bir soru aklıma ilişti. Oysa Basın özgürlüğü demokrasinin teminatıdır. Bu teminatı ’da sağlayan yasalardır. Gazeteciler ise, toplumun sesi ve nefesidir. Maalesef ne nefesimiz his ediliyor, nede sesimiz duyuluyor. O zaman hep birlikte göz atalım basın ne kadar özgür?   Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün hazırladığı 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde Türkiye, 180 ülke içerisinde 158'inci sırada yer alarak, sıralamada bir önceki yıla göre gelişme gösterdi. Fakat RSF’ye göre bu basın özgürlüğünün iyiye gittiğinin bir işareti değil, çünkü Türkiye durumun “çok vahim” olduğu ülkeler kategorisinde yer almaya devam etti. "3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü'nde yayımlanan RSF'nin raporunda, geçen yıl 165'inci sırada yer alan Türkiye, bu yıl yedi basamak ilerleyerek 158'inci sıraya yükseldi. Bu yükselişin, geçen yıl endekste Türkiye’nin önünde yer alan Rusya, Azerbaycan ve Hindistan gibi ülkelerde durumun kötüleşmesinden kaynaklandığı belirtiliyor." RSF Endekste" ilk üç sırada sırasıyla Norveç, Danimarka, İsveç yer alıyor. Endeksin son sıralarında ise Çin (172’inci), Vietnam (174’üncü), İran (176’ıncı), Kuzey Kore (177’inci), Afganistan (178’inci), Suriye (179’uncu) ve Eritre (180’inci) bulunuyor." baskı, siyasal şiddet dalatesizlik apaçık ortaya seriliyor. Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün hazırladığı 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde Türkiye, 180 ülke içerisinde 158'inci sırada yer alarak, sıralamada bir önceki yıla göre gelişme gösterdi. RSF örgütü, tarafından gerçekleştirilen araştırmada " 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde Türkiye’yi 180 ülke içerisinde 158. sırada gösterdi. Ancak, geçen yıl 165. sırada yer bulan Türkiye’nin bu yedi sıralık ilerleyişi, medya özgürlüğü olarak durumun iyiye gittiğinin bir işareti değil. Türkiye, medya özgürlüğünü durumu itibariyle “Çok vahim” kategorisinde kaldı. Endekste 158. sıraya yükseliş, büyük ölçüde, geçen yılki endekste Türkiye’nin önünde yer alan Hindistan, Azerbaycan, Rusya, Belarus ve Bangladeş gibi ülkelerin son bir yılda özellikle de “politik” ve “güvenlik” göstergeleri bakımından daha büyük kayıp vermesinden kaynaklanıyor" görüşüne yer verildi. Bunların yanısıra ayrıca, seçim sürecinde kamu yayıncılığının tarafgirliği, onlarca gazetecinin tutuklanması ve cezasızlık gibi gelişmeler Türkiye’yi, medyaya yönelik “politik” faktörler bakımından en çok gerileyen ülkelerden biri haline getirdi. Keza, gazeteciler hakkında Şubat depremlerinin ardından “dezenformasyon” iddiasıyla yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar da işlerin “Yasal” alanda da iyi gitmediğini gözler önüne serdi. Bu sonuçlara nasıl ulaşılıyor? : "RSF Endeksi, uzmanların yanıtladığı soru kitapçığının “Politik”, “Güvenlik”, “Ekonomik”, “Sosyo-kültürel” ve “Yasal” olarak beş göstergeye yansıtılması ve katsayılara bağlanmasıyla ortaya çıkıyor. Hem Türkiye hem de dünya geneli için gerileme gösteren “Politik” gösterge, devletin ve diğer politik aktörlerin giriştiği siyasi baskılar karşısında medyanın bağımsızlığına yönelik destek ve saygının derecesini belirliyor. Buna göre Türkiye, Doğu Avrupa ve Orta Asya (EECA) bölgesinde siyasi gösterge olarak en ciddi gerileme yaşayan ülkelerden oldu. Genel skor olarak 2023’te 100 üzerinden 33,97 puan toplayan Türkiye, 2024’te 31,6 ile (2,37 puanlık kayıp) yetinmek zorunda kaldı." Keza, Mayıs ayında gerçekleşen Cumhurbaşkanlık ve Genel Seçimler öncesinde kamu yayıncılığının tarafgirliği, onlarca gazetecinin tutuklanması gibi gelişmeler medya özgürlüğünü zayıflatan politik etkenlerden sayıldı. RSF tarafından ele alınan bildiride, “Türkiye'de Recep Tayyip Erdoğan'ın partisinin yeniden seçilmesi endişe kaynağı. Türkiye, gazeteci tutuklamaya devam ediyor, neredeyse sistematik online sansür ve yargı kontrolüyle medyayı zayıflatmayı sürdürüyor” tespitine de yer verildi. Türkiye, 2002 yılında 99. sırada kendine yer bulduğu sıralamada 2016’da 151, 2017’de 155, 2018 ve 2019’da 157 inciliğe kadar gerilemiş, 2020’de 154, 2021’de 153, 2022’de 149, geçtiğimiz yıl da 165. sırada gösterilmişti. “Dünya nüfusunun sadece yüzde 1’i basın özgürlüğünün olduğu bir ülkede yaşıyor” tespitine yer verilen RSF Sıralaması’nda, küresel boyutta net olan bir tespit şu şekilde yer aldı: “Basın özgürlüğü, onu güvence altına alması gerekenlerin, siyasi yetkililerin tehdidi altında”. Ülke puanını oluşturan beş gösterge arasında yer alan “siyasi” gösterge (https://rsf.org/en/index/score-pol?year=2024 ), 2024 yılında dünyada toplam 7.6 puanlık düşüşle en fazla düşüş gösteren gösterge oldu. Artan sayıda hükümet ve siyasi otorite, gazeteciliğin icrası ve halkın güvenilir, bağımsız ve çoğulcu bilgi edinme hakkı için örnek bir çerçevenin garantörleri olma rollerinde başarısız oldu. Bu bakımdan RSF, medya bağımsızlığına destek ve saygıda endişe verici bir gerileme, devletler veya diğer siyasi aktörlerin sorumluluğunda gelişen baskılarda artış gözlemledi." RSF yayın direktörü Anne Bocandé, 2024’te dünya nüfusunun yarısından fazlası sandık başına giderken 2024 Basın Özgürlüğü Endeksi'nin ortaya koyduğu önemli bir boyut olarak, beş göstergeden biri olan siyasi göstergede görülen düşüş konusunda uyarıyor: Savaşlar Ortadoğu’da gazetecileri öldürüyor. Filistin (157.), gazeteciler için en tehlikeli ülke olarak yüksek bir bedel ödüyor. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) şimdiye kadar Gazze'de en az 22’si görev başında olmak üzere 100'den fazla gazeteciyi öldürdü. RSF’nin gazeteci ölümleri nedeniyle Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne taşıdığı İsrail (101.) savaşın başından bu yana kuşatma altındaki bölgeden gelen haberleri bastırmaya çalışırken dezenformasyon da medya ekosistemine sızıyor. Ortadoğu'da bir numaralı konumunu Katar’a (84.) kaptıran İsrail, basın özgürlüğünde “sorunlu" kategorisinden “kötü”ye düştü. IDF ayrıca Lübnan'da (140.) da üç gazeteciyi öldürdü. Ortadoğu; İsrail, Suudi Arabistan (166), Suriye (179) ve İran’daki (176) yoğun tutuklamalar nedeniyle dünyanın en çok gazeteci hapseden bölgesi oldu. “Basın özgürlüğü demokrasinin teminatıdır. Gazeteciler toplumun sesi ve nefesidir.“ Dünya Basın Özgürlüğü Günü kutlu olsun.