Diyarbakır şehir merkezinden 120 km uzaklıkta, Silvan, Kulp ve Sason ilçeleri arasındaki dağ başında bir bölge bugünlerde kalabalık. Kimisi at koşturuyor, kimisi kına töreni yapıyor. Erkekler ise zikirde. Bütün bunlar Silvan’ın Kumgölü köyü yakınlarında üç gün süren bir etkinlik yapıldı.
Etkinliğin adı Murat Şenlikleri. Halk arasında Kürtçe adı Hivde olarak da biliniyor.
İnanışa göre İslam ordusu komutanlarından Muaz Bin Cebel, bölgeyi fethetmek üzere gönderilir. Ancak Cebel nişanlı olduğu için annesi gitmesini istemez. Bunun üzerine Hazreti Muhammed, annesine dönüşte oğlu için bir hafta düğün yapacağını söyler. Anne ikna olur ve Bin Cebel yola çıkar. Ancak şimdiki Murat Ovası’nda pusuya düşürülerek öldürülür. Cebel yakın bir yerde toprağa verilir.
Rivayetlere göre, bu şenlik Cebel’in nişanını tamamlamak üzere, Muaz Bin Cebel’in öldürüldüğü 641 yılından beri her yıl yapılıyor.
Üç gün süren şenliğe onbinlerce kişi katılıyor. Türkiye’nin dört bir yanından gelen insanlar, geceyi Cebel’in türbesinin bulunduğu bölgede çadırlarda geçiriyor. Üç gün boyunca hem eğlenen hem dua eden insanlar, üçüncü gün kına yakmaya başlıyor.
Kına töreni öncesi kadınlar Cebel’in türbesini ziyaret ederek dua ediyor. Duasını tamamlayan türbe dışındaki kına törenine katılıyor. Dışarından bakıldığında sıradan bir kına gecesini andırıyor. Ellerde kına tepsileri, üzerinde mumlar, kısık sesle de olsa, ilahi ve şarkılar. Daha sonra kadınlar birbirlerinin ellerine kına sürüyor.
Bu sırada erkekler de türbenin başka bir tarafından tef eşliğinde zikir yapıyor. Yani hem kutlama hem dua bir arada yapılıyor.
Her yaştan binlerce kişiyi burada görmek mümkün. Diyen vatandaşlar, Burada Murat şenlikleri yapılıyor. İsmi Hivde olarak ta biliniyor. Her yıl aynı ayda aynı günde Muaz Bin Cebel’in düğünü yapılıyor ve bugün son gündür. Kasınlar ve genç kızlar ellerine kınalar yakıyor. İlginç bir kına geleneği, geçmiş tarihlerde buraya gelen genç kızlar ve erkekler bir birini beğendiklerinde bir biriyle kaçarlarmış. Burada yatan zatın adı Muaz Bin Cenbeli. Her yıl üç gün düğün yapılır. Bölgede gelenek halini almış. Doğu ve Güneydoğu’nun her tarafından insanlar geliyor. Belli zamanlarda insanlar buraya gelip üç gün düğün yapıyor. Türbeyi tavaf edip gidiyor.
90’lı yıllardan sonra bu kültür geleneği gerek bölgede gerekse de Türkiye genelinde bayağı yayıldı. Değişik illerden gelmeye başladılar. Aslında türbe ziyaretleri daha önce bir haftaydı. 90’lı yıllardan önce insanlar bir hafta kalırdı. Şurası adeta çadır kent gibi oluyordu.
Türbe ziyaretleri ve kına töreninin ardından, insanlar piknik yapıyor. Etkinlikler genelde atlıların gösterisiyle son buluyor. 1990’lı yıllardan önce bir hafta süren etkinlikler, daha sonra güvenlik gerekçesiyle üç güne indirildi.
MURAT ŞENLİKLERİ
Murat Şenlikleri, 641 yılından beri kutlanırken, rivayetlere göre, İslam Orduları Komutanı Muaz Bin Cebel, Silvan ve çevresinin fethi ile görevlendirilir. Komutan Cebel, savaştan dönerken Murat Ovası'nda pusuya düşer ve şehit olur. Yine rivayetlere göre, bu şenlik, aslında nişanlı olan Muaz Bin Cebbel'in şehit edilmesi nedeniyle düğünü olarak kutlanır. Dolayısıyla etkinlik, daha çok düğün gibi organize edilir. Murat Şenliği'ne katılanlar, 3'üncü günün gecesinde kına yakıp, geceyi türbede geçirir. Muaz Bin Cebel'in düğününe gelenler, tefler eşliğinde beyit ve kasidelerin ritmine uyarak dans eder. Kadınlar, ellerine mum ile kına yakar.
Bu yıl Ramazan ayı denk gelen murat Şenlikleri (Ser Hivde)’ye az sayıda vatandaşın katıldı. Etkinliğe katılan vatandaşlar çadırlar açılarak, Muaz Bin Cebel Türbesi'nde mumlar yakıldı, dualar edilerek çeşitli dileklerde bulundu. Umarım önümüzdeki yıllarda kamu kurum ve kuruluşlar tarafında gerekli ilgi gösterilerek, çevre, yol eksiklikleri tamamlamaları dileğimizdir.
Saygılarımla