Silvan’da 2 Bin Yıllık Gelenek: Bağ Bozumu Zamanı
Haber: İhsan YILMAZ
Bağ bozumunun en önemli ürünü olan Silvan üzümü, 2 bin yılı aşkın bir tarihe sahip. Silvan’ın dağ köylerinde yetişen bu üzümler, asırlardır kullanılan geleneksel yöntemlerle işlenip, bölge ekonomisine büyük katkı sağlayan pekmezlere dönüştürülüyor.
Bağlardan toplanan üzümler, taşlardan yapılan ocakların üzerinde kaynayan bakır kazanlarda uzun süren bir işçilikle pekmeze dönüştürülüyor. Bu süreç, köylüler için sadece bir geçim kaynağı değil, aynı zamanda nesilden nesile aktarılan bir kültürel miras olarak büyük bir önem taşıyor. Bağ bozumunun ardından, toplanan üzümler önce ezilip suyuna dönüştürülüyor. Ardından bu üzüm suyu, pekmez toprağı ile karıştırılarak saatlerce kazanlarda kaynatılıyor. Kıvamını bulduktan sonra, elde edilen pekmez kavanozlara dolduruluyor ve çeşitli illere gönderiliyor.
Geleneksel Yöntemler Yaşatılıyor
Köylüler, atalarından miras kalan bu geleneği yaşatmak için büyük bir özveriyle çalışıyor. Bağ bozumu dönemi, köylerde toplumsal bir dayanışma ve birlikte çalışma ruhuyla gerçekleştiriliyor. Vatandaşlar, binlerce yıllık bu süreci şöyle anlatıyor:
"Dedelerimizden öğrendiğimiz yöntemlerle Silvan üzümünü yetiştiriyor ve pekmez üretiyoruz. Bu üzümleri geleneksel yöntemlerle ezip, suyunu çıkardıktan sonra pekmez toprağıyla karıştırıyoruz. Kazanlarda saatlerce kaynatarak pekmez elde ediyoruz. Hazırladığımız pekmezleri misafirlerimize ikram etmekle kalmıyoruz, pazarlarda da satarak geçimimize katkıda bulunuyoruz. Hem gelir sağlıyoruz hem de bu kadim kültürü gelecek nesillere aktarıyoruz."
Ekonomik ve Kültürel Katkı
Bağ bozumu, Silvan’da sadece bir tarımsal faaliyet olmanın ötesinde, yerel kültürün önemli bir parçası olarak kabul ediliyor. Her yıl köylüler tarafından üretilen pekmez, başta Diyarbakır olmak üzere birçok ilde büyük ilgi görüyor. Silvan’ın üzüm bağlarından elde edilen bu ürünler, bölgeye gelen ziyaretçiler ve turistler için de önemli bir lezzet haline gelmiş durumda.
Bağ bozumuna katılan üreticiler, pekmezin sadece aile ekonomisine katkı sağlamadığını, aynı zamanda Silvan’ın tarihini ve kültürel zenginliğini yansıttığını belirtiyor. Bu eski tarım geleneği, modern zamanlarda bile Silvan'ın toplumsal yapısında önemli bir yer tutuyor.
Silvan'da bağ bozumunun başlaması, antik çağlardan günümüze kadar gelen bu zengin mirasın yaşatıldığını gösteriyor. Cevizli sucuklardan pestillere, pekmezden üzüm şırasına kadar birçok ürün, her yıl bu dönemde köylülerin ellerinden sofralara taşınıyor.