Haber: M.Romedi YILMAZ

Hazro’nun Tarihi Kökleri

Diyarbakır’ın bir ilçesi olan Hazro, günümüzde küçük bir yerleşim olsa da, tarihsel olarak oldukça önemli bir geçmişe sahiptir. Bir dönem Silvan’a bağlı olan Hazro, bölgedeki stratejik konumu ve zengin tarihiyle dikkat çekmektedir. Hazro, tarih boyunca pek çok medeniyetin izlerini taşır ve bu izler, ilçenin bugünkü kültürel dokusunu şekillendirmiştir.

Hazro’nun adı, Asurlular döneminde inşa edilen "Hataro" adlı Tercil Kalesi’nden gelmektedir. Bu kale, bölgenin eski çağlardan itibaren önemli bir yerleşim alanı olduğunun kanıtıdır. Hazro’nun bulunduğu bölge, sırasıyla Persler, Makedonya Krallığı, Roma ve Bizans İmparatorlukları tarafından yönetilmiş, her medeniyetin izlerini taşıyan bir yerleşim olmuştur.

Hazro’nun İslamiyet ile Tanışması

İslam’ın Anadolu’ya yayılması sırasında Hazro, Hazreti Ömer döneminde Müslümanların hâkimiyetine girmiştir. Bu dönemden itibaren, Hazro’nun kontrolü sık sık el değiştirmiş, Müslüman beylik ve emirlikler arasında yerini almıştır. Özellikle Artuklular ve Eyyubiler döneminde bölge, önemli bir dini ve kültürel merkez haline gelmiştir. İslamiyet'in bölgeye nüfuz etmesiyle birlikte Hazro, yeni bir kimlik kazanmış ve bölge halkı İslam kültürüyle yoğrulmuştur.

Cumhuriyet Dönemi ve Hazro’nun İlçe Olması

Cumhuriyet Dönemi’nin başlarında küçük bir bucak olan Hazro, 1943 yılında belediye teşkilatının kurulmasıyla daha organize bir yapıya kavuştu. Hazro, 1954 yılına kadar Silvan’a bağlı kalmış, ancak Haziran 1954’te alınan bir kararla Silvan’dan ayrılarak Diyarbakır iline bağlı bir ilçe statüsü kazanmıştır. Bu ayrılma, Hazro’nun idari ve ekonomik gelişimi için önemli bir adım olmuştur. İlçenin bu yeni statüsü, yerel halk için yeni fırsatlar ve sorumluluklar getirmiştir.

Hazro’nun Tarihi Eserleri: Ulu Camii ve Diğer Yapılar

Tarihi boyunca birçok farklı devletin hâkimiyetine giren Hazro, çeşitli medeniyetlerin izlerini taşır. İlçenin en önemli tarihi yapılarından biri, Eyyubiler döneminde 13. yüzyılda inşa edilen Ulu Camii’dir. Bu cami, hem dini açıdan hem de mimari yapısıyla ilçenin en dikkat çeken eserlerinden biridir. İlçenin merkezinde, yüksek bir tepede yer alan Ulu Camii, Hazro’nun kültürel ve dini yapısının en önemli sembollerinden biridir.

Bunun yanında, Hazro’nun tarihi dokusu sadece Ulu Camii ile sınırlı değildir. İlçede, harabe haline gelmiş bir medrese ve bir kilise de bulunmaktadır. Bu yapıların varlığı, Hazro’nun farklı dini ve kültürel gruplara ev sahipliği yaptığını göstermektedir. Medrese, İslam eğitiminin bölgede ne kadar güçlü olduğuna işaret ederken, kilisenin varlığı da Hristiyanlık dönemine dair önemli bir tarihi iz taşımaktadır.

Hazro’nun Bugünkü Durumu

Hazro, bugün de Diyarbakır’ın önemli ilçelerinden biri olarak varlığını sürdürmektedir. Tarihi eserleri ve geçmişiyle öne çıkan ilçe, özellikle kültürel turizm açısından potansiyel taşımaktadır. Bölgede yer alan tarihi kaleler, camiler ve diğer yapılar, ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. Aynı zamanda tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlayan Hazro halkı, bölgenin sosyo-ekonomik yapısına katkı sağlamaktadır.

Ancak Hazro’nun gelişimi, tarihsel ve kültürel mirasın korunması ile birlikte ele alınması gereken bir süreçtir. İlçenin tarihi dokusunun gelecek kuşaklara aktarılması ve turizm potansiyelinin artırılması, bölgenin gelecekte daha fazla tanınmasını sağlayabilir.

Diyarbakır’ın Hazro ilçesi, Silvan’dan ayrılarak kendi başına bir ilçe olma serüveniyle zengin bir tarihe sahiptir. Tarih boyunca farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan bu küçük ilçe, günümüzde hala bu tarihi mirası yaşatmaya devam etmektedir. Hem İslamiyet döneminin izlerini taşıyan Ulu Camii gibi yapılar hem de çeşitli kültürel kalıntılar Hazro’nun tarihsel kimliğini güçlü kılmaktadır. Hazro’nun bu geçmişi, Diyarbakır’ın kültürel zenginliğinin bir parçası olarak günümüzde de önemini korumaktadır.