Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Müzeler ve Kütüphaneler Şube Müdürlüğü, binlerce yıldır farklı medeniyetlere beşiklik eden kentte zamanla unutulmuş veya unutulmaya yüz tutmuş sözlü gelenekler, gösteri sanatları, toplumsal uygulamalar, dini ritüeller ve şölenler gibi somut olmayan kültürel mirasın tespiti, tanınması, korunması ve gelecek nesillere aktarılması için harekete geçti.

Somut olmayan kültürel miras kayıt altına alınacak

Bu kapsamda hazırlanan "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Derlenmesi, Görsel Temsilci ve Etnofotografi Projesi" doğrultusunda kente gelen UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Muhtar Kutlu, arkeolog, sanat tarihçisi ve halk bilimcilerden oluşan 15 kişilik uzman ekibe Diyarbakır Kent Müzesi'nde eğitim verdi.

Prof. Dr. Kutlu, 3 gün süren eğitimde tespit edilen eserlerin ulusal envantere kaydedilmesi ve raporlama süreciyle ilgili bilgilendirme yaptı. Eğitimin ardından ekipler sahadaki incelemelerine ateş tuğlası yapımı imalathanesini gezerek başladı.

“Köy köy gezerek kayıtlar ve derlemeler yapacağız”

DBB Müzeler ve Kütüphaneler Şube Müdürü Ercan Alpay, 33 medeniyete ev sahipliği yapan kentte bu medeniyetlerin geride bıraktığı somut olmayan kültürel mirasın bulunduğunu vurguladı.

Teknoloji ve farklı sebeplerden dolayı bu mirasın yok olma ve unutulma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını dile getiren Alpay, şunları kaydetti:

“Somut olmayan birçok zenginliklerimiz var ve bununla ilgili Diyarbakır olarak çalışmalarımız çok az bir miktarda. Şu ana kadar ulusal envantere kayıtlı olan 17 tane unsur Diyarbakır'dan kayıt altına alınmıştır. Bu 17 unsura baktığımız vakit sadece Türkiye için yüzde birin bile altında bir Diyarbakır adını bir kayıt demektir. Bu yüzden de biz kent müzesi olarak bu yönde bir çalışma başlattık.”

Alpay, projenin kente çok önemli katkı sunacağına işaret ederek, masal anlatıcılığı, bilmeceler, çocuk oyunları, geleneksel köy düğünleri, geleneksel inançlar, şenlikler gibi unsurların tespit edileceğini kaydetti.

Alpay, şunları aktardı:

“Personelimiz 7 ay boyunca sahada olacak ve Diyarbakır’da köy köy gezerek bu unsurlarımızla ilgili kayıtlar ve derlemeler yapacağız. Bunları ilk birinci aşama olarak ulusal kaydını almaya çalışacağız. İkinci aşama olarak bu unsurlarımızdan önemli olanlarını UNESCO dünya mirası listesine girmesi için çalışma yapacağız.”

Diyarbakır somut olmayan kültürel miras zengini

Prof. Dr. Kutlu ise ekiplere bu envanteri ortaya çıkarmaları için yöntem, görsel temsil ve etnofotografi konularında bilgi aktardığını söyledi.

Uzman ekiplerin sahada bu bilgileri uygulayacağını dile getiren Kutlu, çalışma ile ortaya çıkacak somut olmayan kültürel mirasın ulusal envantere kaydedilmesini arzuladıklarını anlattı.

Kutlu, şunları aktardı:

“Diyarbakır çok açıdan, hem kültürel çeşitliliği açısından, hem somut olmayan kültürel miras dediğimiz işte sözde anlatımlar, toplumsal uygulamalar, gösteri sanatları, doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar, el sanatları, geleneği açısından son derece zengin. 17 unsur çok az, çalışmamızın bu sayıyı çoğaltma adına da önemli katkısı olabilir diye düşünüyorum.”